Πάλι για τους αμετανόητους (και τον αμετανόητο)…

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙΔΗ

«Η αληθινή επιλογή, όσον αφορά τα ιστορικά τραύματα ,δεν βρίσκεται ανάμεσα στην ενθύμηση και τη λήθη: τα τραύματα που δεν είμαστε έτοιμοι ή ικανοί να θυμηθούμε, μας κατατρύχουν όλο και πιο έντονα. Προκειμένου να ξεχάσουμε πραγματικά ένα συμβάν, θα πρέπει πρώτα να μαζέψουμε όλο το σθένος για να το θυμηθούμε όπως πρέπει».

Slavoj Ζizek

Η πρόσφατη (12/5/08) απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ερμούπολης ,που αφορά στην αποκατάσταση του ονόματος του διατελέσαντος επί χούντας (1967-72) δημάρχου Ερμούπολης Σταύρου Βαφία, μέσω της ανάρτησης της φωτογραφίας του στον προθάλαμο της αίθουσας του Δ.Σ. ,λίγες μόνο μέρες έπειτα από την απόφαση ακύρωσης - από το ΣτΕ - προηγούμενης σχετικής απόφασης του Δ.Σ (υπ΄αριθμόν 123/2003), εξέπληξε αρκετούς συμπολίτες μας.
Όχι μόνο για την ομοφωνία πλειοψηφίας-μειοψηφίας (με μία εξαίρεση) που εκφράστηκε στη συνεδρίαση, όσο για τη ουσιαστική απόπειρα διαγραφής της πρόσφατης ιστορικής μνήμης. Με τις τοποθετήσεις τους στο Δ.Σ. ,τόσο ο δήμαρχος Ερμούπολης όσο και οι δημοτικοί σύμβουλοι που πήραν το λόγο, αναφερόμενοι στα πεπραγμένα του εκλιπόντος δημάρχου απέφυγαν επιτηδείως την αναφορά τους στη δράση του κατά τις σκοτεινές περιόδους της νεότερης ιστορίας του νησιού (Κατοχή, μετεμφυλιακό κράτος, χούντα) και φιλοτέχνησαν μια εξιδανικευμένη εικόνα του εκλιπόντος, που δεν απέχει πολύ από την αγιογραφία.
Στο όνομα (ξέρουμε όλοι πλέον ποιων) σκοπιμοτήτων προέβησαν σε κραυγαλέες αποσιωπήσεις και ωραιοποιήσεις των πραγματικών ιστορικών γεγονότων. Οι τοποθετήσεις τους, υφασμένες από «προφανείς» βεβαιότητες, έβριθαν σιωπών, φυγών και παρακάμψεων. Φρόντισαν να φωτίσουν ορισμένες πτυχές της δράσης του εκλιπόντος, αφήνοντας άλλες στη σκιά. Αδυνατώντας να αναμετρηθούν με το επώδυνο παρελθόν της πόλης και του νησιού, κατέφυγαν στις επιλεκτικές αναφορές, στη βάση μιας προκρούστειας και εν τέλει κουτοπόνηρης λογικής σαλαμοποίησης της ιστορίας.
Θα περιμέναμε από το δήμαρχο Ερμούπολης και τους δημοτικούς συμβούλους μια πιο ψύχραιμη, νηφάλια και κριτική εκδοχή των πεπραγμένων του Σ. Βαφία, για μια θεώρηση που θα κινούνταν μακριά από βεβαιότητες, προφάνειες και επιδερμικές κρίσεις. Ο ίδιος ,άλλωστε, ουδέποτε έκρυψε το παρελθόν του, ενώ σε συνέντευξη του στην «Άποψη» (Οκτώβριος 1996) παραδέχτηκε ότι «του έμεινε η σκαγιά» από τη συνεργασία του με τη χούντα. Προς τί λοιπόν η συνηγορία ενός επίορκου αιρετού και η αναφορά στη «δημοφιλία» και τη «λαϊκή νομιμοποίηση»;

Αντιδημοκρατική μεθόδευση

Περιέργως, ενώ κάποιοι τήρησαν επιτηδείως σιγήν ιχθύος, η δημοσιοποίηση της προφανώς παράνομης απόφασης του Δ.Σ. Ερμούπολης (όπως πρεσβεύουν άλλωστε και έγκυροι νομικοί) κατέδειξε ότι η υποτιθέμενη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας στο όνομα δήθεν της «εθνικής συμφιλίωσης» δεν ήταν δεδομένη. Κι αυτό αποδεικνύεται από τις αντιδράσεις οργανώσεων, προσωπικοτήτων και ανώνυμων Ερμουπολιτών – και όχι μόνο- ,που βρίσκεται σε εξέλιξη, κατά της αντιδημοκρατικής αυτής μεθόδευσης.
Πέραν τούτων, σαφώς και τίθεται πάλι θέμα δημοκρατικής νομιμότητας της απόφασης αυτής, η οποία δεν τιμά την πόλη. Για μας είναι σαφές ότι η ιστορία δεν ξαναγράφεται με φιρμάνια, εγκυκλίους και ομόφωνα ψηφίσματα, αλλά τίθεται σε δημόσιο διάλογο, όσο επώδυνος κι αν είναι αυτός. Είναι πλέον σαφές ότι ουδεμία απόφαση δημοτικού συμβουλίου και κανένα ψήφισμα (ομόφωνο ή μη) δεν μπορεί να αναιρέσει αποφάσεις των κυβερνήσεων της Μεταπολίτευσης που αφορούσαν στην αποχουντοποίηση του κρατικού μηχανισμού.
Κι ας μην βιαστούν κάποιοι να μας κατηγορήσουν για παρελθοντολογία και αναμόχλευση των πολιτικών παθών. Στόχος μας δεν είναι να ξύσουμε παλιές πληγές, αλλά να υπενθυμίσουμε σε κάποιους επιλήσμονες Λωτοφάγους ότι αξίζει κανείς να υπερασπίζεται στις μέρες μας τη δημοκρατική νομιμότητα, υπερασπίζοντας παράλληλα το δικαίωμα στην ιστορική μνήμη. Ουδείς αρνήθηκε το μερίδιο του Στ. Βαφία στην ιστορία του τόπου. Η ιστορία δεν διαγράφεται μεν, αλλά ούτε και τεμαχίζεται κατά το δοκούν, προκειμένου να δικαιολογηθούν κραυγαλέα αντιδημοκρατικές αποφάσεις. Δεν ενστερνιζόμαστε τη λογική «ο νεκρός δεδικαίωται» και της άφεσης αμαρτιών. Όλοι κρίνονται· φυσικά και οι κριτές. Η συλλογή υπογραφών και η σχετική αρθρογραφία στο διαδίκτυο και στον τοπικό τύπο συνέβαλε στο άνοιγμα ενός δημόσιου διαλόγου και στην αποτίμηση της δράσης του Στ. Βαφία, πέρα από αφορισμούς και εξιδανικεύσεις.

Η σιωπή συνιστά συνενοχή

Δεδομένης της διαρκώς ογκούμενης κατακραυγής για την πρωτοφανή -για δημοκρατικά εκλεγμένους δημοτικούς άρχοντες- απόφαση, καλό θα ήταν το Δημοτικό Συμβούλιο της Ερμούπολης να επανεξετάσει και να ανασκευάσει την απόφαση που εξέδωσε. Σε αντίθετη περίπτωση θα φέρει ανεξίτηλο το στίγμα της αντιδημοκρατικής εκτροπής στο όνομα του πολιτικού καιροσκοπισμού και μιας ψευδεπίγραφης συναίνεσης ,δίνοντας συγχωροχάρτι σ’ έναν σκληροπυρηνικό ιδεολόγο της χούντας και μέχρι τέλους εχθρό της (αστικής) δημοκρατίας, στο όνομα της οποίας έχουν ορκιστεί οι αιρετοί μας άρχοντες…Κλείνοντας, δεχόμαστε ότι ένα σημαντικό μέρος της τοπικής κοινωνίας κρίνει πώς δεν πρέπει να αποδοκιμάσει τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Ερμούπολης. Εμείς δεν δικαιούμαστε να πιστεύουμε ότι η σιωπή συνιστά συνενοχή;