Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2008

Καταναλώστε, είναι μεταδοτικό…



«Δώστε του όλες τις οικονομικές ικανοποιήσεις, για να μην έχει τι άλλονα κάνει παρά να κοιμάται, να καταβροχθίζει μπριός και να πασχίζει να επιμηκύνει την παγκόσμια ιστορία, παραφορτώστε τον με όλα τα αγαθά τηςγης και βυθίστε τον στην ευτυχία μέχρι τις ρίζες των μαλλιών του: μικρές μπουρμπουλήθρες θα σκάζουν στην επιφάνεια αυτής της ευτυχίας, όπως στηνεπιφάνεια του νερού».
Φ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ, Το υπόγειο.

Η έλευση της Πρωτοχρονιάς έχει προαναγγελθεί τουλάχιστον ένα μήνα πριν, καθώς οι κατάφορτες αγαθών βιτρίνες φορούν τα «γιορτινά» τους,προκειμένου να υποδεχθούν τους επελαύνοντες καταναλωτές. Μια βόλτα μόνο σε οποιοδήποτε εμπορικό δρόμο επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Μια γενικευμένη υστερία φαίνεται να έχει καταλάβει τους υποψήφιους αγοραστές, παρά την άσχημη οικονομική συγκυρία (ακριβό ευρώ,συνεχείς ανατιμήσεις, γενικευμένη ανασφάλεια). Πιστωτικές κάρτες, εορτοδάνεια και ο εύκολα αναλώσιμος 13ος μισθός αναζωογονούν την αγορά, παρά τη συνηθισμένη γκρίνια των εμπόρων. Ερωτήματα του τύπου: τι πραγματικά «εορτάζουμε» αυτές τις ημέρες ήγιατί τείνει να γίνει καταναγκαστική η ανταλλαγή δώρων, δεν φαίνεται ν'απασχολούν πολλούς. Η επικράτηση της μανιακής πλέον κατανάλωσης αντικειμένων εγκαθιδρύει μια κανούρια μυθολογία και συνάμα μια νέα ηθική. Ο καταιγισμός πάσης φύσεως και έντασης διαφημιστικών μηνυμάτων προκαλεί ακαταμάχητους πόθους επί πραγματικών ή μη αναγκών. Τα αντικείμενα του πόθου δεν συνδέονται πλέον με μια λειτουργία ή μιασυγκεκριμένη ανάγκη. Παραπέμπουν σημειολογικά σε μια καινούρια τέχνη του ζην, σ' ένα νέο life-style. Κι αλίμονο σ' εκείνον που δεν θα ακολουθήσειτο συρμό. Σε όλους τους τόνους διαλαλείται «επάρκεια» αγαθών, η ποικιλία καιμέσω του κατάλληλου μάρκετινγκ η δυνατότητα πρόσβασης των καταναλωτών(εκπτώσεις, προσφορές κ.ο.κ.). Όπως αναφερόταν και σε παλαιότερη καμπάνια του υπουργείου Ανάπτυξης«Η ελεύθερη αγορά μας δίνει ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Το πλεονέκτημα τηςεπιλογής!». Παροτρύνονται, λοιπόν, οι πρόθυμοι καταναλωτές απλά νασυγκρίνουν τις τιμές, προκειμένου «η αγορά να έρθει στα μέτρα μας». Τώρα, το ποιος έχει την οικονομική δυνατότητα να καταναλώσει κατάβούληση είναι μια άλλη ιστορία. Είναι σαφές, άλλωστε, ότι η μυθολογία της κατανάλωσης τείνει να δημιουργήσει νέες κοινωνικές ιεραρχίες, υπερβαίνοντας(;) τις παλιέςταξικές διαφορές και κηρύσσοντας τον εξισωτισμό της ευημερίας. Η χορτασμένη κοινωνία, η «κοινωνία της αφθονίας» αποκαλύπτεται σ' όλο της το (κάλπικο) μεγαλείο αυτές τις μέρες της ξέφρενης σπατάλης και της ψευδεπίγραφης «γιορτής». Όσοι τέλος κάνουν λόγο για τη «μελαγχολία» των γιορτών ή αναστοχάζονται για το πραγματικό νόημά τους, μάλλον βρίσκονται εκτός κλίματος…

Δεν υπάρχουν σχόλια: